مرداب هسل یکی از دیدنیترین جاذبههای چالوس است. این مرداب به دلیل قرار گرفتن بین درختان متعدد، رنگ و روی بسیار زیبایی دارد.
حتی در هر فصل میتوان رنگی منحصر به فرد از این مرداب دید. زیرا روی این آب راکد، از جلبک، برگ و گرد درختان اطراف پوشیده شده است و با تغییر فصل، رنگ آن طبق رنگ درختان تغییر میکند.
در ادامه این مقاله به نکات مهمی در رابطه با مرداب هسل اشاره خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
آشنایی با مرداب هسل
شمال ایران یکی از پرجاذبه ترین قسمتهای ایران است. اغلب سفر بسیاری از افراد به سمت شمال ختم میشود.
یکی از دیدنیترین استانهایی که میتوان با سفر به شمال ایران از امکانات رفاهی و بسیار دیدنی آن لذت برد، استان مازندران است.
استان مازندران به تنهایی شامل مجموعهای از زیباییها است. در این استان رودخانهها، جاذبههای دیدنی و تفریحی متعدد، تالابها و مردابهای متعددی وجود دارد.
یکی از این دیدنیهای پرطرفدار مرداب هسل است.
این مرداب در گذشته دسترسی سختتری داشت اما امروزه مسیر دسترسی همواری برای آن ایجاد کردهاند. به همین دلیل گردشگران و طبیعتگردان متعددی را به سمت خود جذب میکند.
در واقع میتوان گفت هسل، به عنوان یکی از مقاصد اصلی برای خیلی از افراد تبدیل شده است.
هسل در گویش مازندرانی به معنی آب راکد یا برکه و آبگیر است. این آبگیر بسیار زیبا با نامهای دیگری همچون:
مشل یا مشعل
مهازچال
کَنیچال
کنوچال
گن اُچال
نیز معرفی میشود.
مرداب هسل کجاست؟
این مرداب زیبا و دوست داشتنی در دل جنگلهای مازندران واقع شده است. در شهرستان چالوس در نزدیکی روستای طلاجو میتوان این مرداب بسیار زیبا را دید.
اگر قصد جنگل گردی داشته باشید میتوانید در جنگلهای اطراف این مرداب که با نام مشمل موزی یا سینوا شناخته میشوند، ساعاتی را سپری کنید.
پوشش گیاهی منحصر به فرد مرداب هسل
این جنگل محلی رنگارنگ است و از پوشش گیاهی بسیار زیبایی ساخته شده است. باید در نظر داشته باشید که آب مرداب کاملا ساکن است. زیرا جلبکها روی سطح آن را پوشش دادهاند.
این جلبکها حدود نیم سانت از لایه رویی آب مرداب را گرفتهاند. به همین دلیل رنگ مرداب تحت تاثیر تغییر رنگ جلبکها است. البته باید در نظر داشت که این لایه از جلبکها، سبب جمع شدن برگ و گردههای درختان روی آب میشوند. پس میتوان گفت رنگ آب مرداب هسل تحت تاثیر پوشش گیاهی است که با تغییر فصل تغییر میکند.
زیبایی چشمگیر این مرداب در هر فصل، نشان دهنده گوشهای از جذابیتهای طبیعت است. در هر فصل میتوان تنوعی از رنگهای موجود در طبیعت را در این منطقه دید. در پاییز رنگهای نارنجی، قرمز و زرد برگهای پاییزی چشمگیری زیبایی را به این منطقه میبخشند.
در فصل تابستان و بهار سرسبزی درختان سر به فلک کشیده، از جذابیتهایی است که سبب جذب افراد مختلف به این منطقه میشود. اغلب در فصل زمستان نیز این آبگیر به رنگ متمایل به صورتی در میآید که میتواند انگیزهای برای سفرهای زمستانی و گرفتن تصاویری خاطره انگیز باشد.
همواره میتوان در اطراف این آبگیر بسیار زیبا به طبیعت گردی پرداخت و از طبیعت منحصر به فرد منطقه لذت برد.
درختان اطراف مرداب هسل
درختان انجیلی بیشتر قسمتهای جنگلهای مازندارن را پوشش دادهاند. جنگلهای اطراف این آبگیر نیز با این درختان پوشیده شده است. همچنین درختان بلوط و ممرز یا کرزل نیز در بیشتر قسمتهای اطراف این مرداب دیده میشوند.
علاوه بر این موارد درختانی همچون درختان سر به آسمان کشیده راش، نیز در این طبیعت زیبا وجود دارند. بوتهها آلوچه، بوتههای ولیک و کنس نیز در این طبیعت به چشم میخورند. حتی گاهی گیاهان دارویی مانند بابونه را نیز میتوانید در این طبیعت شاهد باشید.
وسعت آب مرداب هسل
امروزه مرداب هسل نسبت به سابق، وسعت کمتری دارد. طبق بررسیهای انجام شده، این آبگیر بسیار زیبا، مساحتی حدود 4 هزار متر مربع داشته است.
متاسفانه امروزه به دلیل کاهش بارندگیها، آسیبهای وارده از سمت انسانها و در حالت کلی گرمایش زمین، مساحت آن کاهش یافته است.
باید در نظر داشته باشید منبع آب مرداب هسل، هیچ رود و نهر خاصی نیست. در واقع از هیچ مسیر آبرویی به این آبگیر آب نمیریزد و حتی چشمهای برای پر شدن آب آن وجود ندارد.
تنها منبعی که موجب پر شدن آب این آبگیر است، بارندگی است.
در گذشته موجودات دوست داشتنی مانند لاک پشتها و برخی از انواع پرندگان در آب این برکه وجود داشتند که امروزه کمتر دیده میشوند. البته باید در نظر داشت که قورباغههای فراوان، وزغها و زالوها نیز عضو ثابت بیشتر آبگیرها هستند که در آب مرداب هسل نیز وجود دارند.
امروزه پرندگانی همچون ریسک و برخی از انواع توکا در مواقعی در این مرداب دیده میشوند.
عمق آب مرداب هسل چقدر است؟
با توجه به اینکه عمق آب این آبگیر به بارندگیها بستگی دارد، در فصلهای مختلف ممکن است عمق مختلف داشته باشد.
امروزه به دلیل کاهش بارندگیها و تغییرات آب و هوایی، عمق مرداب کمتر شده است. امروزه در حداکثر عمق خود، 15 متر عمق را شامل میشود. این مقدار در گذشتهای نه چندان دور به بیشتر از 15 متر میرسید.
جالب است بدانید حدود 50 الی 60 سال پیش، خانوادههای بومی دامدار در اطراف نزدیک این مرداب زندگی میکردند که به دلیل حفظ منابع طبیعی، آنجا را ترک کردند. اما امروزه گردشگران و طبیعتگردان زیادی به این قسمت مراجعه میکنند. به ویژه اینکه جاده هموار جنوبی نیز برای آن ساخته شده است. اما با این حال میتوان با رعایت نکات متعدد این قسمت از طبیعت دوست داشتنی مازندران را حفظ کرد.
امروزه عمق مرداب هسل در فصل تابستان کمتر است اما در فصلهای پر بارش از 2.5 متر الی 10 متر میتواند عمق داشته باشد.
کی بریم هسل؟
همانطور که بیان شد این مرداب در هر فصلی زیبایی خاص خود را دارد. اما اگر قرار است به آب و هوا برای سفر به این آبگیر توجه کنید، بهترین فصل بهار و پاییز است.
البته این را نیز در نظر داشته باشید که تنها قسمت رنگی منطقه در فصل زمستان، مرداب هسل است. پس موقعیتی عالی برای ثبت زیبایی و خاطرات در آن منطقه با عکس، زمستان است. ولی برای سفر در این فصل حتما باید با احتیاط بیشتری پیش رفت.
زیرا بارندگیهای پاییزی به بالاتر آمدن سطح آب منجر شده و اطراف مرداب و جنگلهای اطراف آن نیز لغزنده است. اگر از علاقمندان آرامش و سکوت هستید بهترین فصل زمستان است که خطرات خود را دارد.
تابستان پوشش سرسبزی این منطقه را فرا میگیرد که برای برخی از افراد جذاب است. اما باید در نظر داشته باشید که این منطقه نسبت به اطراف دریای خزر، رطوبت کمتری در فصول مختلف دارد اما باز هم کمی در تابستان، مرطوب است.
چطوری بریم مرداب هسل؟
علاقمندان به چالوس، معمولا مرداب هسل را برای گردش در چالوس در نظر میگیرند. پس برای رسیدن به این مرداب باید اول به سمت جاده چالوس حرکت کرد.
این آبگیر با طبیعت بسیار زیبا، در 10 کیلومتری قسمت جنوب غرب شهرستان چالوس قرار گرفته است. منطقه مشعل یا مشل موزی، این مرداب را در دل خود جای داده است.
در مواردی که با ماشین شخصی به این منطقه قرار است سفر کنید:
10 کیلومتر مانده به منطقه چالوس، باید وارد اولین جاده فرعی در سمت چپ به سمت روستای طلاجو، شوید.
این جادهی جنگلی شما را به سمت روستای سینوا هدایت میکند.
در قسمت جنوبی این روستا، مرداب هسل واقع شده است.
البته باید در نظر داشته باشید بعد از رسیدن به روستای سینوا، باید از رودخانه عبور کنید. بعد از آن به دو راهی خواهید رسید که لازم است سمت راست را طی کنید.
سپس به منطقه جنگل بانی میرسید که در آنجا امکانات رفاهی متعددی فراهم شده است.
ایستگاه محیط بانی در این قسمت وجود دارد که اغلب اجازه عبور خودرو به داخل جنگل را نمیدهند. در این صورت باید وسیله نقلیه را در این قسمت پارک کرد و ادامه مسیر را با پیاده روی طی کرد.
با توجه به سرعتی که برای پیاده روی پیش میگیرید، ممکن است این مسیر 4 کیلومتری را طی 40 دقیقه الی یک ساعت طی کنید. بعد از این مدت به مرداب هسل خواهید رسید.
در صورتی که نخواهید پیاده مسیر را طی کنید
میتوانید از خودروهای آفرود یا وانت و نیسانهایی که مردم محلی در اطراف مرداب پارک کردهاند کمک بگیرید.
در چنین شرایطی میتوانید لوازم مورد نیاز بیشتری را نیز با خود به همراه ببرید. به ویژه افرادی که به قصد عکاسی به این منطقه میروند، میتوانند تجهیزات لازم را با ماشینهای در نظر گرفته شده در نزدیکی مرداب منتقل کنند.
چرا ماشینها اجازه عبور ندارند؟
عدم مجوز برای عبور و مرور خودروها به سمت مرداب هسل، به دلیل حفاظت از محیط زیست است. احداث جاده در سمت جنوبی مرداب، به اندازه کافی موجب افزایش بازدیدکنندگان از این منطقه شده است. به همین دلیل ورود خودروهای متعدد را برای این منطقه ممنوع و محدود کردهاند تا در حفظ مرداب گامی موثر برداشته باشند.
پیاده بریم یا سواره؟
البته پیشنهاد میکنیم برای جنگل گردی و دیدن زیباییهای جنگل اطراف برکه، مسیر را از ایستگاه جنگل بانی تا مرداب پیاده طی کنید. از این طریق از بیشتر زمان و زیباییهای اطراف بهرهمند شدهاید.
گام برداشتن در دل جنگل در کنار درختان تنومند حسی آرامش بخش را القا خواهد کرد. انرژی چند برابر برای انجام امور در آینده را میتوانید با قدم زدن در این طبیعت کسب کنید.
البته بهتر است برای پیاده روی کفش مناسب برای طی کردن مسیر را انتخاب کرده باشید تا در طول مسیر دچار مشکل نشوید.
کمپ زدن و اقامت در مرداب هسل
یکی از نکات مهمی که باید برای سفر به مرداب هسل در نظر داشت، محل اقامت مناسب است. به راحتی میتوان در این منطقه کمپ زد و با برپا کردن چادر، شبی خاطره انگیز را گذراند. اما معمولا طبیعتگردان و طبیعت دوستان، برای حفظ اکوسیستم طبیعی منطقه از این کار پرهیز میکنند.
همواره همه افراد باید با مراجعه به طبیعت، طبیعتگردی مسئولانه را در نظر داشته باشند. از این طریق به حفظ آرامش و شکل طبیعی طبیعت کمک خواهد شد. اما برای اقامت چند گزینه و راهکار بسیار مطلوب پیش رو خواهید داشت.
اقامتگاههای بومگردی متعددی اطراف آبگیر وجود دارد که در روستاهای طلاجو و سینوا واقع شدهاند.
البته پارک جنگلی فین نیز در اطراف مرداب وجود دارد که برای اقامت و کمپ زدن گزینه مناسبی است. زیرا امکانات رفاهی مانند سرویس بهداشتی، آب آشامیدنی، محل بازی کودکان، آلاچیق، میز و صندلی در آنجا در نظر گرفته شده است.
البته اگر مسافت بیشتری را میتوانید طی کنید تا امکانات رفاه بیشتری داشته باشید، میتوانید به مرزن آباد یا شهر چالوس نیز مراجعه کنید. از این طریق هتل و اقامتگاههای متعددی با امکانات بیشتر پذیرای شما خواهند بود.
جاهای دیدنی نزدیک به مرداب هسل
به هر قسمت از مازندران که سفر کنید، با طی کردن مسیر کوتاهی میتوانید جاذبههای دیدنی متعددی را شاهد باشید. از جاذبههای طبیعی گرفته تا تفریحی در قسمتهای مختلف مازندران وجود دارد.
برای اینکه تفریح خود را در طبیعت زیبای مازندران کامل کنید میتوانید در سفر به مرداب هسل به موارد زیر هم سری بزنید:
- رودخانه چالوس
- پارک جنگلی فین
- آبشار فین
- آبشار شرشر
- دریاچه ولشت
- جنگل زوات
- سد زوات
چه چیزهایی برای رفتن به مرداب هسل نیاز داریم؟
با توجه به آنچه که در رابطه با مسیر دسترسی مرداب هسل بیان شد، میتوان دریافت که در صورت تمایل، قسمتی از راه را پیاده روی خواهیم داشت.
از این رو حتما باید کفش مناسب برای سفر به این منطقه را انتخاب کرد. حتی اگر قصد سفر با ماشینهای آفرود منطقه را هم داشته باشید، گزینه مناسب را باید انتخاب کنید. چون نمیتوان از جنگل گردی صرف نظر کرد.
معمولا تورهایی که برای سفر به مرداب هسل در نظر گرفته میشود، یک روزه هستند. به همین دلیل وسایل و لوازم زیادی نیاز ندارید.
تنها باید یک کوله مناسب داشته باشید تا لوازم یک روزه را با خود به همراه ببرید. البته بهتر است یک دست لباس اضافی با خود به همراه داشته باشید. به ویژه اگر وضعیت بارندگی یا سرمای هوا وجود داشته باشد حتما لازم است یک دست لباس گرم، بارونی و کفش ضد آب پوشیده باشید.
خلاصهای از سفر به مرداب هسل
گردش و طبیعت گردی در مازندران، تمام نشدنی است. همیشه جایی در مازندران و جنگلهای شمال وجود دارد که بتوان برای اولین بار به آنجا سفر کرد.
یکی از دیدنیهای آن مرداب هسل است. با اینکه این مرداب در گذشته آب بیشتری داشته اما هنوز هم پا برجاست و میتواند برای همه فصول جذابیتهای چشمگیری داشته باشد.
این طبیعت دیدنی را از دست ندهید اما طبیعت را دوست داشته باشید و در حفظ آن نهایت سعی خود را اعمال کنید.